Beyaz Dut TÜKENDİ / ÜRÜNLER / Beyaz Dut

Nisan mayıs aylarında çiçekler açan, meyvelerini yaz başında veren bir ağaçtır. Meyvesi tüketilen ve birçok türü olan dutağacının en çok kullanılan türleri beyaz dut (Morus alba), karadut(Morus nigra), kırmızı veya mor olanı (Morus rubra) ‘tur. Bu şifalı meyvenin ağacı 15 m’ye kadar boylanabilen kalın, uzun, silindir şeklinde gövdeye sahip bir ağaçtır. Genel olarak sıcak ve ılıman iklimlerde kolayca yetiştirilen ağacı ülkemizde de birçok bölgede yetiştirilir.  Ağacı uzun zamandan beri meyvesinin tüketimi ve ipek böcekçiliği için yetiştirilir. İpek böceği dut ağacının yaprağını çok sevdiği için ağacında ipek böceği oldukça sık rastlanan bir böcektir.

Ayrıca çoğunlukla beyaz meyvenin ağacı yetiştirilmesine karşın, düşük oranda kara ve mor olan ağaçları da ülkemizde bulunmaktadır. Ağaçlarından toplanan meyvelerden taze tüketimin yanında, karadut pekmezi, karadut reçeli, dut şurubu, dut pestili, köme (cevizli sucuk) gibi yiyeceklerde üretilmektedir. Meyvesi, morus alba ve morus nigra olarak kurutulmak suretiyle de kurutulmuş olarak tüketilmektedir. Karadut suyu da hem faydası hem de susuzluk giderici özellikleri sebebiyle oldukça yaygın olarak kullanılır.

• Dut İçindeki Maddeler (Etken Maddeler)

 Thiamin quercetin,valerik asit potasyum,rutin pelar gonidin,riboflavin petunidin,morusink vano isoqercetin sanggenon, niacin p-cresol, B1, B2, B3 ve C vitaminlerini içerir. Karadut meyveleri şeker, organik asitler, pektin, müsilaj, tanen de içermektedir.

• Halk Arasındaki Adı

 Dut adıyla kullanılır.

• Dut Faydaları (Yararları) ve Tıbbi Etkileri

Dut faydaları arasında taze yapraklar kanamaları durdurmak maksadı ile buruna ve derideki yaralara tampon yapılması sayılır. Kara olan meyvesinin şurubu gargara olarak ağız, diş eti ve boğaz hastalıklarına iyi geldiği gibi bebeklerin yakalandığı pamukçuk hastalığına da iyi gelir. Ağacın yaprakları idrar söktürücü olarak kullanılabildiği gibi ağacın kabukları ve gövdesi de kurt düşürücü olarak ve şeker hastalığı tedavisinde kullanılır.

Meyveleri birçok hastalığa iyi geldiği gibi romatizmal ağrılara, böbreklerdeki ağrılara, kansızlık, stres, yorgunluk gibi rahatsızlıklara da iyi gelir. Uykusuzluğa iyi gelmesi de dut faydalarıarasındadır. Ayrıca bu şifalı meyve pekmez olarak yendiğinde ülser, gastrit gibi mide hastalıklarına iyi geldiği gibi bronşit, astım gibi akciğer rahatsızlıklarına da iyi gelir. Dut faydaları arasında zeka geliştirici özelliği olması ve  çocuklara yedirilmesi tavsiye edildiği de söylenebilir.

Karadut pekmezi birçok faydası olmakla birlikte zeka geliştirmesi, ülser gibi mide rahatsızlıkları, astım, bronşit, boğmaca gibi akciğer rahatsızlıklarına iyi gelmesiyle yapılan yiyecek türleri arasında ön plana çıkmıştır. Soğuk havalarda tüketilirse pekmezi ile vücut direnci sağlanır ve pekmezi iyi bir enerji deposudur. Kansızlık (anemi) hastalığında da pekmezi tüketilmesi tavsiye edilir.

Dut pestili, vücut direncini arttırdığı gibi bağışıklık sistemini de güçlendirir. Bununla birlikte bu şifalı meyvenin pestilinin faydalarına vücudun su kaybını azaltması ve enerji sağlaması da eklenebilir. Dut pestili tüketimiyle birçok kanser rahatsızlığında iyileşme sağlandığı saptanmıştır.

Karadut şurubu faydaları arasında öncelikle hazmı kolaylaştırması ve mideyi rahatlatması belirtilebilir. Karadut şurubu mide salgısını arttırmasıyla birlikte sindirim düzenleyici olarak da kullanılır.

Ağız yaraları ve boğaz hastalıkları için 1 fincan karadut şurubu 3 bardak suya ilave edilerek günde 5-6 kez gargara yapılır.

Ateş düşürücü ve idrar söktürücü etkileri için 50 gr. kuru yaprak 1 lt. suda kaynatılır ve günde 3 bardak içilir.

Diş ağrıları için 7-10 adet yaprağı veya kabuğuna yarım litre su eklenir. 10 dk. kadar kaynatılır, soğutulduktan sonra ağızda gargara yapılır. Bu şifalı meyvenin faydaları ile diş ağrılarınızı azaltabilirsiniz. Ancak uzun sürerse hemen bir diş hekimini ziyaret etmelisiniz.

Egzama tedavisi için beyaz dut faydası oldukça büyüktür. Yaklaşık olarak 15 tane beyaz dut yarım lt. suda 15 dk. kaynatılır. Daha sonra bu su, biraz soğutularak eller 20 dk. kadar bu suda bekletilir. Sudan çıkarıldıktan sonra eller 45 dk. kadar yıkanmamalı ve daha sonra sabun benzeri bir madde kullanmadan yıkanmalıdır. Bu uygulama 2 günde bir defa egzama hastalığı geçene kadar uygulanmalıdır.

İdrar söktürücü olarak günlük olarak 10-15 adet civarında meyvesi yenmesi tavsiye edilir.

Kabızlık rahatsızlığına karşı her gün düzenli olarak 10-15 tane meyvesi yenirse kabızlık sorununu çözer. Meyvelerin aç karnına yenilmesi kabızlık rahatsızlığının çözülmesine daha çabuk etki eder.

Mide ve bağırsak iltihaplarına karşı dut şurubu yapılarak günde bir bardak tüketilmesi tavsiye edilir.

• Herhangi Bir Hastalığımız Olmadan Dutu Hastalıkları Önlemek İçin Nasıl Kullanabiliriz?

Birçok hastalığın tedavisinde kullanılan, içerisinde vücuda birçok yararlı madde bulunduran dut, günlük hayatımızda ulaşılması çok kolay bir yiyecektir. Gerek pekmezi gerekse reçelinin faydalarının oldukça büyük olması nedeniyle bu gıdalar temin edilmeli ve tüketilmelidir. Böylece bağışıklık sistemi güçlenerek, vücut direnç kazanır, hastalıklara yakalanma riskleri azalır. Faydasının çok büyük olması nedeniyle günlük hayatta da tüketilmesi özellikle tavsiye edilir.

• Dut Zararları Ve Yan Etkileri

Beyaz meyvenin kurusunu şeker hastalarının tüketmemesi tavsiye edilir. Çünkü dut kurusu kan şekerini yükseltici etkiye sahiptir. Bunun dışında herhangi bir zararı yoktur.

Kaynak:sifalibitkitedavisi.com